• zaburzeń rozwojowych o charakterze emocjonalnym (np. wycofanie z życia społecznego, lękliwość, impulsywność),
• trudności w nauce spowodowanych kondycją psychiczną (np. nagłe, znaczne pogorszenie wyników w nauce, problemy z koncentracją, utrata zainteresowania szkołą),
  
• zaburzeń jedzenia,
• trudności w relacjach interpersonalnych,
• zaburzeń zachowania (np. zachowania agresywne),
• zaburzeń nastroju (np. znaczne obniżenie nastroju, chwiejność emocjonalna),
  
• zaburzeń nerwicowych i lękowych (np. nadmierne zamartwianie się, unikanie sytuacji trudnych),
• zaburzeń psychosomatycznych, czyli cielesnych o podłożu psychicznym (np. bóle brzucha, bóle głowy, nadmierne napięcie mięśniowe),
  
• zaniżonego poczucia własnej wartości,
• braku satysfakcji z życia,
• zaburzeń adaptacyjnych w związku ze zmianami sytuacji życiowej (np. rozwód rodziców, zawód miłosny),
• moczenia nocnego.
  

Kiedy kryzys młodzieńczy przestaje być już normą rozwojową?

Okres dojrzewania to czas kryzysu zarówno dla młodego człowieka, jak i jego rodziny. W tym czasie młoda osoba przestaje być dzieckiem, nie stając się jednak od razu osobą dorosłą. Na tym etapie rozwojowym następuje budowanie tożsamości, uczenie się ról społecznych, określanie własnych możliwości, konfrontowanie się z wychodzeniem z rodziny i wchodzeniem w nowe środowiska, reorganizowanie systemu wartości. Kryzys jest tu normą rozwojową i to raczej niewchodzenie w sytuację kryzysową w adolescencji może budzić niepokój. Co będzie więc wskazywać, że należy udać się do psychologa czy psychoterapeuty z adolescentem?

Wskazaniem do konsultacji będą:

• kryzys, który dezorganizuje życie młodej osoby i trwa powyżej trzech/czterech miesięcy,
• co najmniej trzy kryzysy występujące w ciągu trzech lat,
• podejmowanie zachowań przestępczych, rażące łamanie norm społecznych,
• wątpliwości co do orientacji psychoseksualnej,
• izolacja społeczna,
• brak wartości, celów, wyobrażeń o własnej przyszłości,
• nastrój podwyższony wraz z poczuciem nieograniczonych możliwości, podejmowaniem działań ryzykownych, nadaktywność, która nie powoduje zmęczenia,
• fobie,
• mieszanie fantazji z rzeczywistością,
• zachowania fanatyczne,
• nawracające zachowania autoagresywne,
• widoczna zmienność nastroju,
• bierność, uczucie pustki, nudy i braku sensu życia.